• AROS - AROS Research Operating System

19.02.2005 11:10, autor artykułu: Sebastian Rosa
odsłon: 9199, powiększ obrazki, wersja do wydruku,

AROS

AROS Przez wiele lat użytkowników Amigi dręczyły dwa główne problemy: brak nowego sprzętu oraz brak "prawdziwego" rozwoju systemu. Długo trzeba było czekać, aby coś drgnęło. Pomijając politycznie rozważania, powstały dwie zbliżone do siebie, nowoczesne platformy amigowe - AmigaOne z systemem AmigaOS 4.0 oraz Pegasos z systemem MorphOS. Zarówno jedno, jak i drugie rozwiązanie oparte jest o technologię PowerPC. Mało jednak osób wie, że istnieje jeszcze trzecia ścieżka - trochę inna, bardziej wyboista, posiadająca jednak te same cechy co wyżej wymienieni: szybkość i dostępność do nowego sprzętu. Mowa o AROS-ie - AROS Research Operating System (dawniej, Amiga Research Operating System).

AROS jest projektem opartym na wolnych źródłach, którego głównym celem jest stworzenie portowalnego systemu operacyjnego, który posiada klimat, wygląd i kompatybilność AmigaOS 3.1. Projekt został zapoczątkowany przez Aarona Digulla w połowie lat 90-tych, gdy mrzonką wydawało się wypuszczenie jakiegokolwiek uaktualnienia do AmigaOS 3.1. Commodore zbankrutowało, Escom zdawał się długo nie pociągnąć tego interesu i wyglądało na to, że ma trochę inne aspiracje niż rozwój systemu. Osoby odpowiedzialne później za AROS-a doszły do wniosku, że skoro społeczność amigowa nie może liczyć na oficjalny dalszy rozwój AmigaOS, to może czas najwyższy wziąć sprawy w swoje ręce i samemu zacząć rozwijać "własny".

AROS Ten bardzo ambitny plan zaczął jednak wchodzić w życie. Rozpoczęto od założeń. Jako priorytet obrano otwartość źródeł, aby zapewnić, że w przyszłości problem braku chętnych do rozwoju systemu się już nie pojawi. Reimplementacja AmigaOS nie jest zadaniem prostym. Tworząc AROS-a, deweloperzy musieli rozpocząć wszystko od podstaw wykorzystując jako dokumentację API AmigaOS i cenną wiedzę programistów. Istniejący system w żadnym razie nie mógł stanowić pomocy, gdyż skomplikowane sprawy związane z licencją wokół poszczególnych elementów AmigaOS, praktycznie uniemożliwiały otwarcie systemu.

Drugim istotnym założeniem AROS-a jest jego portowalność, aby możliwym było uruchamianie "nowego systemu" na nowym sprzęcie. Zapewnienie kompatybilności z systemem 3.1 również nie było zadaniem prostym. Założono, że AROS musi być kompatybilny na poziomie "binarek", to znaczy, że amigowe oprogramowanie musi uruchomić się na AROS-ie, a oprogramowanie AROS-a na systemie AmigaOS. Na innej architekturze, jak np. na pecetach, AROS uzyskuje kompatybilność na poziomie kodu źródłowego, a to z kolei oznacza, że ten sam kod źródłowy da się skompilować i uruchomić na każdej platformie (oczywiście osobną kwestią wówczas pozostaje, że utworzone w ten sposób pliki znajdą zastosowanie wyłącznie na platformie na którą zostały skompilowane).

AROS Tu się właśnie zaczęły przysłowiowe schody. O ile źródła dały się kompilować i uzyskane pliki dały się uruchamiać, to już kwestia kompatybilności z AmigaOS 3.1 wypadała kiepsko. Wymagane było stworzenie pewnego rodzaju emulacji. Nie udało się dojść do żadnych konkretnych rozwiązań. Ostatecznie przeportowano dla AROS-a UAE, które rozwiązało ten problem. Oczywiście jest to półśrodek, lecz do dzisiaj nie wymyślono nic innego.

Kolejna cecha AROS-a to jego natywne działanie jako osobnego systemu operacyjnego na docelowym sprzęcie lub też jako nakładka na już istniejący system. W tej materii obecnie obsługiwany jest Linux i BSD. Podczas takiej pracy AROS tworzy coś na miarę UAE (uruchomienie np. w okienku lub na nowym ekranie) z tą różnicą, że tylko API jest emulowane, a nie komponenty sprzętu. Binarki uruchamiane w tym trybie działają z pełną, natywną prędkością. Wbrew pozorom, takie rozwiązanie przynosi twórcom AROS-a dużo pożytku z uwagi na to, że pracując w tym trybie AROS nie wymaga dużej ilości sterowników i jest doskonałym sposobem na prowadzenie prac nad rozwojem.

AROS Po ośmiu latach prac AROS wreszcie osiągnął stadium, w którym stał się użyteczny. Nadal jest w wersji alpha, jednak głowne jądro systemu, włączając w to AROS-owe odpowiedniki Exec, Intuition i AmigaDOS, są w znacznej części ukończone. Prace nadal posuwają się do przodu, a głównie polegają na implementacji elementów wyższego poziomu, takich jak np. Wanderer czyli AROS-owy odpowiednik Workbencha oraz wszelkiego rodzaju programów narzędziowych, których spodziewalibyśmy się w AmigaOS. AROS posiada datatypes, commodities, interpreter Rexxa i nawet swój własny odpowiednik HDToolboxa. W system wbudowano mnóstwo implementacji oprogramowania tzw. third-party. W AROS-ie znalazły się biblioteki ReqTools i CyberGraphX. Stworzono także odpowiednik MUI, który nazwano Zune. Wykorzystywany jest przez samego Wanderera oraz niektóre z programów preferencji AROS-a.

Aktualnie najbardziej zaawansowane są porty AROS-a, które pracują samodzielnie (natywnie) na pecetach oraz jako nakładki na Linuxa. W roku 2003, Genesi podarowało autorom AROS-a jednego Pegasosa, na którego AROS również powstaje. Eksperymentalna wersja dostępna jest także na Palma. W każdej chwili można wypróbować jak sprawuje się aktualna wersja AROS-a. Ze strony projektu można pobrać bądź też same uaktualnienia, bądź też obrazy ISO gotowe do wypalenia na płytę. Dla osób chętnych tworzyć własne oprogramowanie dla AROS-a, też zamieszczono stosowne archiwa i obrazy ISO.

AROS Najnowsza wersja AROS-a przeznaczona dla peceta zawiera w sobie podstawowy zestaw sterowników. Obsługują one myszy i klawiatury na PS/2, standardowe porty szeregowy i równoległy, dyski ATA i CD-ROM-y. Obsługiwane są także karty graficzne VESA, a obsługa NVidia zapewniana jest przez eksperymentalny sterownik, który swoją premierę miał dosyć niedawno. Trwają prace nad obsługą USB. Jak widać, sterowniki to chyba najsłabsza część AROS-a, która aktualnie wymaga sporo pracy. AROS obecnie "nie wydaje" z siebie dźwięków. Co prawda Martin Blom przeportował AHI dla AROS-a, które jest do niego dołączane, lecz nie ma sterowników do kart dźwiękowych. Z istotnych braków warto wspomnieć o braku stosu TCP/IP (dużo mówi się o implementacji AmiTCP 3.0, lecz pojawiają się również informację, że będzie to port LWIP-a lub całkiem od nowa pisany element) i jakichkolwiek aplikacji z prawdziwego zdarzenia. Na chwilę obecną istnieją także porty Dooma i Quake'a dla AROS-a, lecz jak widać to dopiero początek.

Prace nad systemem AROS nadal trwają. Pokaźny sztab osób zajmuje się rozwojem systemu. Tempo prac jest różne, czasami pojawia się kilka aktualizacji miesięcznie, a czasami "posucha" trwa przez kilka tygodni. Warto wspomnieć, że istnieje pewnego rodzaju inicjatywa polegająca na tym, że pewne osoby płacą programistom z AROS Team (czasami niemałe pieniądze) za wykonanie określonego komponentu systemu. Przyznać trzeba, że jest to niezwykle motywujący czynnik.

Czy w dobie AmigaOS 4.0 i MorphOS-a, AROS jest potrzebny? Trudno udzielić odpowiedzi na to pytanie. Z jednej strony jest to trzeci AmigaOS-podobny system operacyjny, który środowisko może podzielić jeszcze bardziej. Niemniej, dla zwykłego, pacyfistycznego użytkowania jest to zjawisko pozytywne. Może się zdarzyć, że na AROS-a powstanie coś oryginalnego i dzięki otwartości źródeł, ktoś z konkurencynej frakcji przeniesie to do siebie. Póki co przenoszenie odbywa się w drugą stronę, lecz nie wiadomo co może przynieść przyszłość. Z kolei dla kogoś, kto na przykład posiada peceta i z różnych powodów nie może mieć nowoczesnej lub klasycznej Amigi, jest to pewnego rodzaju kompromis, znacznie ciekawszy niż Amithlon czy WinUAE. Baza użytkowników systemu AROS (a co w sumie za tym idzie - AmigaOS) może tylko wzrosnąć. To jest oczywiście przyszłość, która nie jest powiedziane że się spełni.

AROS, mimo, że jeszcze nawet nie zaistniał na półce u końcowego użytkownika, już wywarł ogromny wpływ na rozwój systemu AmigaOS. Nie można przecież zapomnieć, że niektóre komponenty AROS-a zostały wykorzystane w AmigaOS 3.9. Znaczna ich większość znalazła zastosowanie w MorphOS-ie. Można spokojnie zaryzykować stwierdzenie, że AROS także pomógł przy pracach nad AmigaOS 4.0, może niekoniecznie w sposób bezpośredni, ale jako np. wzór do naśladowania w kwestii rozwiązania portowalności czy kompatybilności. Może nie do końca jesteśmy tego świadomi, ale AROS (a co za tym idzie - propagacja AmigaOS) może odegrać wielką rolę w świecie systemów operacyjnych. Zamiast dzielić i zniechęcać, może połączyć skłócone środowiska. Przewodnik z implementacji amigowego API, może okazać się pomocny przy pisaniu lub ulepszaniu obecnie istniejących systemów operacyjnych.

AmigaOS 4.0, MorphOS i AROS są do siebie bardzo podobne. Są po prostu amigowe. Czemu więc to podobieństwo nie mogło by zostać wykorzystane do stworzenia otwartego standardu, który racjonalnie i rozsądnie wykorzystany przez programistów mógłby stać się spoiwem, które ułatwiłoby tworzenie jednego programu działającego z powodzeniem na trzech systemach? Korzyści mogłyby być jak widać ogromne. Warto chyba równolegle wspierać AROS-a, jeżeli idea i sens jego istnienia może przyczynić się dla dobra wspólnej sprawy.

Na sam koniec pozostaje jeszcze kwestia legalności. Czy stworzenie klona systemu operacyjnego jest nielegalne? W świetle prawa - tak, lecz jeżeli implementacja systemu operacyjnego sprowadza się do sklonowania API, które nie jest czymś co można opatentować czy zastrzec, wówczas można już dyskutować. Mimo wszystko, autorzy AROS-a tworząc system musieli bardzo uważać, aby nie zawrzeć w nim elementów, które należą do intelektualnej własności Amiga Inc. Dla przykładu, AROS nie zawiera możliwości "przeciągania ekranów" ani pull-down menu, które objęte są amigowymi patentami. Podobnie rzecz ma się z innymi elementami. Niemniej jednak pozycja AROS-a jest dosyć niepewna. Amiga Inc. jak dotąd nie wypowiedziała się na ten temat. Fakt, że od tylu lat w tej sprawie nic nie robi może oznaczać nieoficjalną aprobatę. Jak wiadomo, w zapisach prawa nic takiego nie istnieje i warto by było, aby Amiga Inc. zajęła konretne stanowisko w tej sprawie. Z całą pewnością sytuacja uległaby klarowności.

Ciekawe miejsca:
Główna strona projektu
Portal poświęcony AROS-owi
AROS Team Bounty


Zebrał Sebastian Rosa na podstawie informacji dostępnych na stronie AROS-a, artykułów w magazynach Total Amiga, Obligement i innych materiałów z sieci.
Screeny zaczerpnięte ze strony AROS-a

    
dodaj komentarz
Na stronie www.PPA.pl, podobnie jak na wielu innych stronach internetowych, wykorzystywane są tzw. cookies (ciasteczka). Służą ona m.in. do tego, aby zalogować się na swoje konto, czy brać udział w ankietach. Ze względu na nowe regulacje prawne jesteśmy zobowiązani do poinformowania Cię o tym w wyraźniejszy niż dotychczas sposób. Dalsze korzystanie z naszej strony bez zmiany ustawień przeglądarki internetowej będzie oznaczać, że zgadzasz się na ich wykorzystywanie.
OK, rozumiem